Als binnenvaartsector weten we al lang dat vervoer over water ontzettend veel kan betekenen voor de bereikbaarheid, duurzaamheid en leefbaarheid van Nederland. Maar zien gemeenten dat ook zo? In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2026 hebben de Nederlandse Vereniging van Binnenhavens (NVB) en Koninklijke Binnenvaart Nederland (KBN) alle politieke fracties in 123 watergemeenten een brief gestuurd met concrete tekstsuggesties voor hun verkiezingsprogramma’s. Ons doel: zorgen dat binnenvaart en binnenhavens de aandacht krijgen die ze verdienen in lokaal beleid.
In de brief hebben de NVB en KBN zijn de volgende suggesties gegeven:
1. Binnenvaart: Duurzaam en efficiënt transport
De binnenvaart is van nature een van de schoonste vervoersmodaliteiten: weinig uitstoot per tonkilometer, minder verkeersdruk op de weg en geluidsarmer dan vrachtwagens. Steeds meer binnenvaartondernemers investeren in innovaties zoals elektrische aandrijving, waterstoftechnologie en alternatieve brandstoffen. Gemeenten kunnen deze verduurzaming actief ondersteunen door:
- haventerreinen te behouden voor watergebonden activiteiten;
- circulaire stromen via het water te stimuleren;
- te zorgen voor voldoende ligplaatsen waar schippers veilig kunnen rusten en hun reis kunnen plannen;
- bouwprojecten te verplichten of stimuleren om gebruik te maken van aan- en afvoer via water.
2. Behoud en ontwikkeling van havens en ligplaatsen
Haventerreinen en ligplaatsen zijn onzichtbare maar cruciale schakels in de lokale economie. Ze zorgen voor werkgelegenheid, bedrijvigheid en duurzame vervoersstromen. Toch verdwijnen ligplaatsen en worden haventerreinen soms herbestemd. Daarom roepen we gemeenten op om:
- bestaande watergebonden bedrijventerreinen te behouden;
- ligplaatsen als waardevolle voorzieningen voor logistiek én leefbaarheid te erkennen;
- regionale samenwerking te stimuleren om havens beter te benutten.
3. Binnenvaart als sociale en economische verbinder
Binnenvaart is niet alleen logistiek, het is ook een gemeenschap. Veel binnenvaartondernemers zijn gezinsbedrijven die met hun schip reizen, wonen en werken. Gemeenten kunnen bijdragen aan de verbinding tussen varenden en vaste wal door:
- openbaar vervoer en fietsmogelijkheden bij sluizen en havens te verbeteren;
- initiatieven te stimuleren om schippers te betrekken bij lokale evenementen;
- havens sociaal veilig, toegankelijk en gastvrij in te richten.
4. Leren van succesvolle havenregio’s
Succesvolle regionale samenwerkingen zoals Blue Ports Limburg, Brabant Ports en Port of Twente laten zien hoe havens als netwerk samen meer kunnen bereiken. We moedigen gemeenten aan om:
- hun haven als schakel in een netwerk te zien, niet als eiland;
- aan te sluiten bij bestaande regionale samenwerkingsverbanden;
- bestuurlijk te leren van koplopers en succesvolle modellen.
5. Standaardisatie en toegankelijkheid van walstroom
Walstroom is essentieel voor schoner en stiller liggen, maar het aanbod is versnipperd en verwarrend. Wij pleiten voor:
- landelijke afstemming en standaardisatie van walstroomsystemen;
- actieve toegankelijkheid van walstroom op alle ligplaatsen;
- investeringen in ‘smart ports’ met digitale infrastructuur en realtime informatie.
6. Kansen voor passagiersvaart benutten
De riviercruisevaart groeit en biedt kansen voor steden en dorpen door toerisme en economische meerwaarde. Gemeenten kunnen dit stimuleren door:
- goede aanlegvoorzieningen voor passagiersschepen te realiseren;
- toeristische informatie en gastvrijheid af te stemmen op bezoekers;
- actief in gesprek te gaan met rederijen over kansen en spreiding.
We zijn verheugd dat meerdere fracties al positief hebben gereageerd op onze voorstellen en in gesprek willen gaan. We hopen dat veel partijen deze punten overnemen en zo de positie van binnenvaart en havens in hun gemeente versterken.
