Dossiers

Werken in de binnenvaart is werken in vrijheid en dicht bij de natuur. Met een klein team heb je één doel, het schip en zijn lading veilig op bestemming brengen. Om veilig werken te ondersteunen ontwikkelen wij instrumenten/hulpmiddelen.

Communiceren in 4 talen

De binnenvaart is een internationale wereld. Een goede talenkennis maakt communicatie makkelijker. Elkaar begrijpen is essentieel voor veilig werken. Ook externe communicatie, bijvoorbeeld via de marifoon wordt beter als nautische uitdrukkingen in meerdere talen worden gekend. Om bemanningsleden te helpen om werk afspraken te maken en elkaar op nautisch vlak te begrijpen is door en in opdracht van CESNI de app LE SINCP ontwikkeld. 

Veel voorkomende maritieme uitdrukkingen zijn in deze app direct in het Nederlands, Duits, Engels en Frans beschikbaar en kunnen direct in het werk worden toegepast. De app is gratis te downloaden:

• Apple
• Android

In gesprek over veilig werken

Veilig werken willen we allemaal. Toch slijten niet altijd even veilige gewoontes in, veranderen regels en hebben we soms nieuwe kennis nodig. Regelmatig samen in gesprek over veilig werken lijkt zo vanzelfsprekend. De werkgroep Arbo heeft een handig instrument gemaakt om dit gesprek ook daadwerkelijk mee te gaan uitvoeren: In gesprek over veilig werken (Pdf).

Reddingsvesten gebruik ze goed

Reddingsvesten zijn niet voor niets verplicht, zij spelen een cruciale rol in de veiligheid van opvarenden wanneer zij overboord raken. Onderkoeling en het stoten van het hoofd kunnen voor levensbedreigende situaties zorgen. Een reddingsvest zorgt er onder andere voor dat het hoofd boven water blijft en de drenkeling makkelijker te vinden is in het (vaak koude en donkere) water. In deze publicatie vindt u informatie over correct gebruik en onderhoud van reddingsvesten aan boord.  

Er is een speciale publicatie over het correct gebruik en onderhoud van reddingvesten aan boord:

• Nederlands
• Engels
• Duits
• Frans

Nieuwsbrief Special

In december 2020 hebben wij een nieuwsbriefspecial uitgegeven met verschillende handreikingen met betrekking tot "man overboord en reddingsvesten" in samenwerking met PZI en Koninklijke BLN-Schuttevaer.

Basis veiligheidstraining

Werken aan boord van een schip brengt specifieke risico’s met zich mee. Vóór de eerste werkdag aan boord moet iedere werknemer een basis training veiligheid volgen. Leerlingen volgen de opleiding via school. Stromen medewerkers op een andere manier door naar onze sector, dan is het verplicht om eerst te trainen op veiligheid en dan pas te gaan werken. De eisen die aan deze training gesteld worden zijn op Europees niveau vastgelegd.

Houd je kennis bij

• BHV en EHBO
  Sinds 1994 eist de Arbowet dat elke werkgever voor de veiligheid van werknemers en klanten een BHV’er aanstelt. Voor veiligheidsopleidingen, zoals EHBO en BHV geldt in het algemeen een geldigheidsduur van twee jaar. Daarna dient de medewerker op herhalingscursus te gaan om de kennis op te frissen. Er zijn in de binnenvaart gespecialiseerde bedrijven die deze trainingen geven, zoals Veilig aan Boord.
  
  
• ADN
  Het ADN is een Europese overeenkomst voor het internationaal vervoer van gevaarlijke stoffen. Voor het halen van het ADN-diploma moet de schipper een opleiding volgen, de ADN basis opleiding, die na vijf jaar moet worden verlengd met de de ADN-herhalingsopleiding. Deze opleiding moet bij een erkende opleider worden gevolgd. Op de website van het CBR vindt u een overzicht van erkende opleiders, waaronder ook ons lid Transafe.
  De ADN 1.3-Training is verplicht voor alle bemanningsleden. Deze training moet op maat gesneden zijn en mag door een bedrijf of opleider worden gegeven.
  
  
• LNG-deskundige
  Schippers en de bij bunkerprocedure betrokken bemanningsleden van schepen die LNG als brandstof gebruiken, moeten vanaf 1 juli 2016 in het bezit zijn van een LNG-verklaring. Door het volgen van een cursus die wordt afgesloten met een officieel examen kan deze LNG-verklaring worden verkregen. De verklaring moet elke vijf jaar worden vernieuwd. U kunt een LNG cursus volgen bij een door het CBR erkende opleider. Onze leden Transafe en STC zijn erkend opleider LNG-trainingen.

Vertrouwenspersoon

Geweld, pesterijen en ongewenst (seksueel) gedrag op het werk worden samen ook aangeduid als grensoverschrijdend gedrag. Het zijn specifieke vormen van psychosociale belasting die schadelijke gevolgen hebben voor de lichamelijke en/of psychische gezondheid van de betreffende medewerker. Hoe spijtig ook, dit gedrag komt overal voor.

In de Arbo handreiking, hoofdstuk organisatie van de arbeid wordt gesproken over psychosociale arbeidsbelasting. Als werkomstandigheden, zoals de psychische druk en de omgang met anderen, niet goed zijn, kan er werkstress ontstaan. In de Arbo wet is opgenomen dat er beleid moet zijn om dit terug te dringen.

Veilig en prettig werken willen we allemaal. Toch zal niet iedere onderneming een heel beleid hebben. De volgende basisvoorzieningen en mogelijkheden voor een vertrouwelijk gesprek zijn er wel, een ingang om te praten bij grensoverschrijdend gedrag:
Werknemers kunnen contact opnemen met de onafhankelijke arbodienst. Iedere werkgever is verplicht een contract met een arbodienst te hebben.

Voor ondernemers kennen we het steunpunt binnenvaart https://steunpuntbinnenvaart.nl/

Medisch keuren

Met medische keuringen beantwoorden we de vraag of iemand medisch geschikt is voor het werk, voor varen. Als branche vinden we het belangrijk dat deze eisen voor het vaststellen van de medische geschiktheid Europa breed dezelfde zijn. CESNI legt de Europese standaarden vast.

Platform Zéro Incidents (PZI)

Via PZI, begonnen vanuit en met focus op de tankvaart, wordt in de binnenvaartindustrie kennis over incidenten gebundeld om herhaling te voorkomen. Leren voor een toekomst zonder incidenten. Bezoek dit platform om te leren uit ervaring van anderen.

Arbeidsomstandigheden in de binnenvaart hebben naast algemene ook heel specifieke en eigen kenmerken. Alleen al het feit dat de branche verschillende soorten schepen kent en diverse vormen van lading vervoert, betekent dat er veel (verschillende) Arborisico’s zijn. Risico’s die in kaart moeten worden gebracht en terug gedrongen. Werkgevers willen in de binnenvaart veilige werkplekken bieden en hebben gezamenlijk een sectorale website voor arbo. Op deze website staan de branche instrumenten en praktische informatie over RI&E en Arbocatalogus.

Branche-Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E)

Wettelijk is iedere werkgever verplicht een RI&E op te stellen. Branches kunnen centraal een generieke RI&E op stellen voor de eigen sector. De sector binnenvaart heeft zo’n branche RI&E en deze is erkend door het Steunpunt RI&E. Bedrijven tot 25 werknemers kunnen de RI&E gebruiken zonder toetsing van een gecertificeerde Arbodeskundige. 

Digitale RI&E tool

De leden van KBN kunnen de vragenlijsten met de gratis digitale RI&E tool gemakkelijker invullen. Ook kan met de tool een digitaal Plan van Aanpak worden gemaakt. Deze tool helpt om op eenvoudige wijze, voorzien van de juiste informatie, de acties die naar voren komen in te vullen. De tool is dynamisch, de persoon die aan de slag gaat met de RI&E kan op ieder gewenst moment het Plan van Aanpak aanpassen, bijvoorbeeld wanneer een actie is afgehandeld.

• cbrb.voordebinnenvaart.nl
• KBN leden kunnen een account aanvragen via: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
• Lees de handleiding om snel op gang te komen

Steunpunt RI&E

Speciaal voor het midden- en kleinbedrijf heeft de overheid het steunpunt RI&E ontwikkeld. Op deze website vindt u alle mogelijke informatie over de RI&E.

Ieder jaar in juni wordt de week van de RI&E georganiseerd. KBN is één van de partijen die deze week mee doet om de aandacht voor de RI&E te vergroten.

Arbo handreiking

In de Arbo handreiking worden verschillende veel voorkomende gevaarlijke situaties op een praktische wijze beschreven. De kern van de handreiking vormt de Arbocatalogus, de beschrijving hoe aan de wettelijke voorschriften (Arbowet) kan worden voldaan.

In de Arbo handreiking zijn de volgende zaken opgenomen:

1. Europese regels
2. De Arbocatalogus volgens de Nederlandse Arbowet
3. Richtlijnen voor onze sector beschreven door sociale partners

De Arbo handreiking is bestemd voor iedere werkgever en werknemer in de binnenvaart en staat net als de branche RI&E gepubliceerd op de website www.arbo-binnenvaart.nl

Veiligheidsrisico’s bij gebruik alcohol, drugs en medicijnen

Op basis van de Arbowet draagt de werkgever zorg voor de veiligheid en de gezondheid van werknemers bij het werk. Bij varen en werken met gevaarlijke stoffen zijn er, bij het gebruik van alcohol, drugs en medicijnen, extra veiligheidsrisico’s voor medewerkers zelf, hun collega’s en/of de omgeving.

In drie stappen naar veiliger werken:

1. In de RI&E (risico inventarisatie en evaluatie) worden de risico’s geïnventariseerd. Ook deze risico’s. Onze sector heeft een eigen branche RI&E met digitale tool.
2. De aanpak van dit risico vergt nadere uitwerking met een ADM beleid en de uitvoering daarvan. Het Trimbos instituut heeft op verzoek van de minister een handreiking ADM beleid opgesteld. (handreiking onder de link plaatsen)
3. Sluitstuk is de mogelijkheid om onder voorwaarden te kunnen testen. Het Besluit alcohol, drugs en geneesmiddelen in het verkeer regelt ADM-tests voor personeel dat deelneemt aan o.a. scheepvaart. Het afnemen van de tests geschiedt in beginsel door bijzondere opsporingsambtenaren, omdat de tests zijn gekoppeld aan de strafbaarstelling van het onder invloed deelnemen aan het verkeer.

Werkgevers hebben de regering gevraagd om de wettelijke mogelijkheden om alcohol-, drugs- en medicijntests (ADM-tests) bij personeel te verruimen. De vaststelling of een werknemer onder invloed verkeert is van groot belang om aan de zorgplicht adequaat invulling te kunnen geven.  ADM-tests maken echter inbreuk op fundamentele rechten van werknemers en zijn slechts heel beperkt bij deelnemen aan het verkeer toegestaan. De handreiking van het Trimbos instituut is de eerste stap om alcohol- en drugstesten weer toe te mogen passen in risico beroepen. Wij blijven aandringen op verruiming van de wettelijke mogelijkheden.

Werkgroep Arbo

Onder voorzitterschap van Wim van Putten volgt de werkgroep dit onderwerp en adviseert het bestuur van KBN. De sociale partners, KBN en Nautilus International, werken voor de sector binnenvaart samen in deze werkgroep aan een erkende Arbocatalogus en Branche RI&E. Namens de werkgroep Arbo wordt de coördinatie van arbocatalogus en de Branche RI&E uitgevoerd door Maurits van der Linde, beleidsadviseur Veiligheid en Gevaarlijke Stoffen van KBN.

ADN

Aan het vervoer van gevaarlijke stoffen zijn veel regels gesteld. Dat is belangrijk, om te borgen dat het vervoer van gevaarlijke stoffen veilig plaats kan vinden.

De regelgeving van het vervoer van gevaarlijke stoffen over de binnenwateren is ondergebracht in het internationale verdrag ‘ADN’, dat door 18 Europese landen is ondertekend. In Nederland is het ADN verankerd onder de Wet vervoer gevaarlijke stoffen en hiermee opgenomen in nationale wetgeving.

ADN 2021

Het ADN wordt internationaal vastgesteld en wordt elke twee jaar gewijzigd. Na ADN-2017, ADN-2019 volgt nu ADN-2021. Op basis van de reeds beschikbare documenten op de website van het UNECE en tijdens de vergaderingen in Geneve genoteerde context is er door het CBRB een document gemaakt waarin een selectie weergegeven van in de relevante inhoudelijke wijzigingen voor het ADN-2021.

• Wijzigingen ADN-2021 (Alleen voor CBRB-leden)

Invloed hebben op het maken van wetgeving

Bij het UNECE in Genève vinden de vergaderingen plaats van het ADN Safety Committee, waar wijzigingen aan het ADN worden besproken. Het is belangrijk om het verdrag te blijven actualiseren en bij te blijven schaven. Alleen de genoemde 18 landen hebben stemrecht. De internationale vertegenwoordiging van zowel vervoerders als verladers evenals de Klassebureaus zitten aan tafel in Genève, weliswaar zonder stemrecht, maar wel met inbreng van en ter verdediging van de belangen van onze leden voor het vervoer in de praktijk. Onder de vlag van het IWT-Platform zit KBN hier namens EBU (European Barge Union) aan tafel, met de collega’s van ESO (European Skippers' Organisation).

Cyclus van (inter-) nationale overlegstructuur en invloed van KBN-leden

Om de branche goed te vertegenwoordigen is de feedback van onze leden heel belangrijk. De voorstellen die al op de agenda van Genève staan, maar ook de voorstellen die we als sector zelf maken, worden besproken in het vooroverleg van de halfjaarlijkse gevaarlijke stoffenvergadering met de leden van Koninklijke Binnenvaart Nederland. Na deze afstemming vindt er de Nationale ADN Voorbespreking plaats, waarbij met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wordt afgestemd.

Vervolgens vindt er op internationaal niveau overleg plaats vanuit de EBU en ESO leden, waarna de branchevertegenwoordigers gewapend op pad gaan naar Genève. Dit betekent discussie op inhoudelijke kennis, afstemming met verschillende partijen en lobby. Soms moet je je gelijk zien te halen over een periode van twee jaar en blij zijn dat een onderwerp nog op de agenda staat. Dit is de weg van de lange adem!

Na iedere vergadering vindt de terugkoppeling plaats met de KBN-leden middels de nieuwsbrief:

• Augustus 2021
• Januari 2021
• Januari 2020
• Augustus 2019
• Januari 2019
• Augustus 2018
• Januari 2018 

Nut en noodzaak van ons werk.

Wat zou er gebeuren als we ons werk niet goed zouden doen?

Om de belangen voor de binnenvaart goed te behartigen, is afstemming met derden noodzakelijk. Naast genoemde lobby moet ook geschakeld worden met externe experts. De kracht om doelen te bereiken zit in een combinatie van de juiste kennis, het enthousiasme om iets over te brengen en draagvlak.

Als wij onze stempel niet goed weten te drukken in de arena van de genoemde delegaties kan het ons als sector zonder het behalen van veiligheidswinst geld kosten, kunnen voorschriften onpraktisch worden, onuitvoerbaar blijken in de praktijk en zou ons het vervoer van gevaarlijke stoffen moeilijker kunnen worden gemaakt. Er zouden besluiten genomen kunnen worden die een moeilijk werkbaar ADN-Reglement opleveren waardoor er fouten worden gemaakt in de praktijk.
Ook de leesbaarheid van het ADN en goede opleidingen en examens zijn hierbij van groot belang.

Belangen voor de Binnenvaart – een voorbeeld

Het is van belang dat er geen onnodige kosten worden gemaakt. In de periode rond 2015-2016 zijn ter vereenvoudiging van het ADN Reglement bij het vervoer van gevaarlijke stoffen in tankschepen sub-explosiegroepen toegekend als eis, behorend bij het vervoer van de stof. Bij veel (chemische) stoffen leverde ons dit geen enkel probleem op, omdat de huidige tankvloot hiervoor is ingericht.

De eisen die aan het schip worden gesteld ten aanzien van de explosiegroep zijn veelal lager dan het uitrustingsniveau van de schepen. Echter bij veel mengsels (koolwaterstoffen en afgeleiden) zoals nafta’s, is dit geen vast gegeven omdat de exacte samenstelling kan deze stof varieert. Om deze reden was in Genève besloten dat, omdat er geen data voorhanden zijn, een worstcasescenario toegepast moest worden. Dit principe is te begrijpen, maar verre van de realiteit gezien de aard van deze producten.

Dit zou betekenen dat deze stoffen niet meer vervoerd kunnen worden, óf er per schip enorme investeringen gedaan zouden moeten worden (ca. € 3000,- per ladingtank, per schip). Door te studeren op deze materie, onafhankelijke expertise in te huren en samen te werken met de opdrachtgevers van de tankvaart en met Klassebureaus is het gelukt om aan te tonen dat de schepen niet verbouwd hoefden te worden om de meeste stoffen te kunnen blijven vervoeren. Dit betekent dat wij een totale investering van 30 miljoen euro zonder veiligheidswinst hebben kunnen afweren.

Hiervoor is het ADN gewijzigd in Tabel C en zijn er multilaterale overeenkomsten afgesloten.

Onderwerpen waar KBN zich o.a. voor inzet:

• ADN opleidingen en vragencatalogus
• Leesbaarheid van het ADN
• Veilig uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden aan boord
• Verbeteren rafels van wijzigingen Explosieveiligheid ADN-2019
• Membraantanks in de binnenvaart
• Veiligheid rond ontgassen naar een ontvangstinstallatie
• Materialen aan boord van schepen
• Digitale documenten
• Loading on top (blenden)
• Stoffen die niet te meten zijn met toximeters;
• Verzwaring van eisen aan gasdetectiesystemen
• Juiste indeling van stoffen en bijpassende vervoersvoorwaarden
• Pleiten voor overgangsbepalingen voor bestaande schepen bij wijzigingen
• Praktische voorschriften voor het openen van openingen
• Een goede Nederlandse vertaling van het ADN
• Examinering van het ADN in meerdere talen (Engels)
• Vereenvoudiging van regelgeving en duidelijkheid ter voorkoming van interpretatie

Oproep

Aan alle leden in de droge lading en/of tankvaart de oproep om een bijdrage te leveren aan de halfjaarlijkse gevaarlijke stoffenvergadering. Uw feedback, uw input, uw betrokkenheid is zo essentieel om goed beslagen ten ijs te komen in Genève! Voor meer informatie, kunt u contact opnemen met Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..