Op weg naar nieuwe Europese bemanningsregeling
Een goede en veilige vaart, ook over de grens. Dat is het doel van Europese bemanningsvoorschriften en werktijden. De huidige bemanningsregelingen sluiten niet meer goed aan op feitelijke omstandigheden en eisen in de binnenvaart. Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart en Koninklijke BLN-Schuttevaer werken daarom samen met Europese partners aan een roadmap voor nieuwe uniforme regels in Europa. Flexibiliteit staat daarin centraal, want technische ontwikkelingen gaan razendsnel en de concurrentie staat niet stil.
Toenemende digitalisering, automatisering en krapte op de arbeidsmarkt. Het zijn enkele ontwikkelingen die reden zijn tot vernieuwing van de bemanningsregelingen. Rijn afspraken over vaar- en rusttijden zijn niet voldoende om het hoofd boven water te houden in een grensoverschrijdende branche die voortdurend in beweging is. |
|
| Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. |
|
|
|
|
|
|
De huidige regels zijn te star. Dat zet een rem op innovatie
“De huidige regels zijn te star. Dat zet een rem op innovatie,” zegt Remco Pikaart, eigenaar van Shipping Factory in Papendrecht en founding partner van Shipping Technology. In laatstgenoemde rol is hij nauw betrokken bij de technologische ontwikkelingen in de branche, zoals het semi-autonoom varen en de inzet van kunstmatige intelligentie. Zo biedt hij zijn klanten digitale tools die via historische gegevens en machine learning inzicht bieden in onder meer CO2-verbruik of voorspellingen kunnen doen over aanvaringen. Die ‘technische gadgets’ zoals Pikaart ze noemt hebben ook invloed op het dagelijkse werk aan boord. Hoe zit het met de werktijd als veel nautische en ook andere processen geautomatiseerd gaan? En telt bijvoorbeeld een bemanningslid op afstand mee voor de minimale bemanning? De ontwikkelingen vergen van bemanningsleden bovendien andere vaardigheden. |
|
 “Automatisering betekent niet dat mensen zonder werk komen,” zegt Pikaart. “Bemanning krijgt een andere rol, meer als monitor. Wanneer dan ook het onderhoud, periodiek onderhoud in plaats van dagelijks onderhoud en het monitoren van het laad-los proces verregaand geautomatiseerd gaat verlopen, verandert het werk en de inzet nog meer.” Een flexibele inzet van bemanning, kan het schippersberoep aantrekkelijker maken en zo ook bijdragen aan het verhelpen van personeelstekorten, denkt hij. “Technische innovaties gaan snel, maar zolang de wetgeving de haalbaarheid en de toepasbaarheid van dit soort vernieuwing niet faciliteert, blijven we stil staan.” |
|
|
De huidige regels zoals vastgelegd in het Reglement betreffende het scheepvaartpersoneel op de Rijn (RSP) houden uitsluitend rekening met het aantal vaaruren, de lengte van het schip en het type vaartuig. In de nieuwe regelingen zouden meer variabelen moeten gelden, zoals de technische uitrusting van een schip of de vaarlocatie. Gedacht wordt daarom aan een versie van de bemanningstabellen die meer variabelen dan de huidige versie bevat voor het berekenen van de minimale bemanning. Digitaal is het ook beter mogelijk om met meer variabelen te werken.
“Wat je wilt voorkomen is dat straks alleen nieuwe schepen kunnen innoveren.” zegt Pikaart. Voor een traditionele schipper moet het ook lonen om technische aanpassingen te doen. Vanuit maatschappelijk oogpunt is maatwerk daarom ook belangrijk.” |
|
Flexibiliteit is het sleutelwoord
Flexibiliteit is ook het sleutelwoord als het gaat om Europese afspraken over bemanningsregelingen, zegt Jacques Naaborgh, financieel directeur van Chemgas Shipping in Rotterdam. “Maak daar waar het kan regels open en gelijk, en daar waar nodig specifiek. Op een open meer of voor veerdiensten zijn Europese regels minder van belang dan in de internationale vaart.”
Met 28 landen en veel verschillende partijen een overeenkomst bereiken over hoe die regels eruit moeten komen te zien, is niet eenvoudig, weet Naaborgh die betrokken is bij de Europese onderhandelingen hierover met de vakbonden. “Over het algemeen zijn de vakbonden behoudender. Maar de angst die zij hebben over verlies van arbeidsplaatsen is niet nodig, want de werkgelegenheid in de sector is en blijft groot. Een flexibele inzet van personeel kan ondertussen wel het verschil maken tussen het wel of niet aannemen van een transport.”
Verschillen tussen landen spelen ook een rol. “Transport en varen zit in ons bloed. Als Nederland hebben wij belang bij goede Europese afspraken. Voor landen waar de binnenvaart minder belangrijk is, gelden vaak andere prioriteiten.”
Overeenkomst moet er onder meer ook komen over de positie van de leerling-matroos. Die telt wat Naaborgh betreft mee als volwaardig bemanningslid. Verder komen er mogelijk afspraken over rusttijden voor ondernemers zonder personeel. Door grote onderlinge concurrentie houden lang niet alle ondernemers zich aan minimale rusttijden, wat onveilige situaties kan veroorzaken. |
|
 “De huidige regels stammen uit de jaren tachtig en zijn niet in overeenstemming met feitelijke en operationele omstandigheden in de vaart. Gelukkig is het laaghangend fruit geplukt door de regels hier en daar aan te passen, maar we hebben nog een lange weg te gaan.” Vernieuwing is niet alleen noodzakelijk om aan te sluiten op huidige eisen, maar ook om te anticiperen op toekomstige veranderingen, benadrukt Naaborgh .
“Wat we niet willen is dat na een aantal jaar de regels weer gaan knellen. We moeten gas geven, maar duurzaam resultaat is belangrijker dan snelheid. Het gaat om een goede en veilige vaart, niet alleen nu, maar ook in de toekomst. Ook daarom is flexibiliteit zo belangrijk.” |
|
|
Verwacht wordt dat de roadmap naar nieuwe bemanningsregeling eind dit jaar definitief zal zijn.
|
|
 Meer informatie?
Wilt u meer weten over Europese bemanningsregelingen, dan kunt u contact op nemen met Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken., secretaris Sociale Zaken.
|
|
|
|
|
|
|
