Door tal van ontwikkelingen zoals inflatie, stijgende prijzen en beschikbaarheid van gasolie, stijgende loonkosten is ondernemen in de binnenvaart ook in 2023 met een groot aantal onzekerheden omgeven. In de troonrede werd uitgebreid stilgestaan bij de ontwikkelingen en uitdagingen van dit moment. In een aantal begrotingen van verschillende ministeries zijn de plannen van de regering opgenomen met betrekking tot de binnenvaart en ondernemen in het MKB.
KBN is blij dat de Nederlandse overheid de noodzaak inziet van onderhoud en vernieuwing van het hoofdvaarwegennet. Het extra geld wat in de Rijksbegroting hiervoor is uitgetrokken is dringend nodig. Daarnaast is in 2023 ook robuuste financiering nodig om de vergroening van de binnenvaart verder te faciliteren. De bestaande regelingen en subsidies zijn daarvoor niet toereikend en op dat gebied moet er meer (Europees) gebeuren.
600 miljoen euro komt beschikbaar voor het MKB en is een noodzakelijke actie die het kabinet onderneemt. Tegelijkertijd hebben ondernemers zorgen over de optelsom van extra lastenverzwaringen (vennootschapsbelasting en Box-2), de versnelde verhoging van het minimumloon en alle andere kosten die zij momenteel op hun bord krijgen. We zullen pleiten voor een gezond ondernemingsklimaat voor het midden en kleinbedrijf in de binnenvaart.
Tegelijkertijd zullen de ondernemers in de binnenvaart een zeer uitdagend ondernemersjaar tegemoet gaan. De hoge inflatie, afnemende koopkracht, stijgende loonkosten, bemanningstekorten, mogelijke brandstofschaarste en stijgende renteontwikkeling waardoor investeringen moeilijker worden, zullen allen bijdragen aan een uitdagend ondernemersklimaat in onze sector.
Infrastructuur
In de Rijksbegroting 2022 was voor onderhoud en vernieuwing van het hoofdvaarwegennet voor het jaar 2023 een bedrag begroot van € 460.281.000,-. In de Rijksbegroting 2023 is dit bedrag ook op onze uitdrukkelijke wensen opgehoogd tot € 591.958.000,- Voor onderhoud en vernieuwing van het hoofdvaarwegennet is in 2024 een bedrag van € 744.527.000,- begroot. Geld wat dringend nodig is.
De noodzaak van onderhoud en vernieuwing van het vaarwegennet is meer dan duidelijk. De scheepvaart wordt geconfronteerd met een constante stroom van storingen bij veel Nederlandse sluizen, met ongewenste stremmingen als gevolg. De leverbetrouwbaarheid van de binnenvaart komt daarmee onder druk te staan.
Een voorwaarde voor het optimaal gebruiken van het vaarwegennet is de bedrijfszekerheid van de infrastructuur van de vaarwegen. Zeker nu we structureel een uitdaging ervaren met de zwaar fluctuerende waterstanden, als gevolg van de klimaatverandering. Het gaat om maatregelen om de breedte en diepte van de vaarweg te handhaven. Daarnaast betreft het maatregelen om de kunstwerken en verkeersvoorzieningen te bedienen en laten functioneren. Modal shift van weg naar water en groei van veilig en klimaatvriendelijk vervoer over water is alleen mogelijk als de leverbetrouwbaarheid door de binnenvaart is gegarandeerd.
Om de toekomstbestendigheid van onze bereikbaarheidsaanpak te borgen stelt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) een Nationale Mobiliteitsvisie 2050 op. KBN zal er op aandringen betrokken te worden bij deze plannen en pleit er ook voor personenvervoer over water als integraal onderdeel van deze Mobiliteitsvisie mee te nemen.
Vergroening
In 2023 wordt het huidige beleid dat moet leiden tot vergroening van de binnenvaart voortgezet langs de lijnen van de Green Deal met aanvullingen die voorvloeien uit de Europese regelgeving onder meer Red 2 rev. en Fit for 55.
De regeling voor investeringssubsidies waarmee de aanschaf van schone motoren in de binnenvaart wordt gestimuleerd is ook in 2023 weer opengesteld en loopt door tot 2025. Vanuit het Nationaal Groeifonds is € 50 miljoen toegekend voor elektrificatie van binnenvaartschepen. KBN zet zich in om de invoering van nieuwe Europese richtlijnen in nauw overleg met de sector tot stand te laten komen. Ook zie we graag dat de fondsen voor schone motoren voldoende budget krijgen om alle aanvragen te kunnen honoreren en dat het fonds voor SCR katalysatoren wordt uitgebreid met fondsen voor roet en fijnstoffilters.
Verder geeft de minister in de plannen voor 2023 aan dat de overheid de bijmengverplichting met duurzame brandstof voor de binnenvaart wil gaan invoeren per 1 januari 2023. Dat roept bij KBN vragen op, omdat de minister in juni jl. een brief aan de Tweede Kamer nog aangaf: “dat ik voornemens ben om af te zien van het invoeren van de reductieverplichting per 1 januari 2023”. Met als argument dat door de niet gelijke invoering bij de Rijnoeverstaten er ongewenst bunkertoerisme zou kunnen ontstaan. We zullen bij het ministerie van IenW opheldering vragen over deze paragraaf uit de begroting.
Uit het in het Coalitieakkoord gevormde Fonds voor Onderzoek en Wetenschap heeft het kabinet in totaal € 500 miljoen beschikbaar gesteld voor het versterken van faciliteiten voor toegepast onderzoek voor de komende tien jaar.
De binnenvaartsector wil graag zijn steentje bijdragen aan het realiseren van de klimaatdoelstellingen. KBN pleit er dan ook voor om de verschillende fondsen onder meer aan te wenden voor méér en gestructureerd onderzoek naar nieuwe technologische mogelijkheden voor verduurzaming van de binnenvaart.
Modal shift
In 2023 zet het ministerie van IenW in op een verdere stimulering van de Modal shift, waarbij containerlading voor een deel verplaatst wordt van de weg naar de binnenvaart en het spoor. In aanvulling op de bestaande regeling wordt gekeken naar mogelijkheden voor de ondersteuning van zeer grote Modal shift-projecten die invloed hebben op het landelijke goederenvervoer. Ook wordt het corridorprogramma Zuid in 2023 nader ingevuld. Daarnaast worden er in 2023 stappen gezet in het onderzoek naar de mogelijkheden van een buisleidingverbinding met het Duitse Ruhrgebied.
KBN is voorstander van verdergaande Modal shift (voor alle ladingstromen waaronder naast containers ook (break)bulk etc.), maar benadrukt dat hiervoor aan twee belangrijke voorwaarden moet zijn voldaan: de betrouwbaarheid van vaarweginfrastructuur moet op orde zijn en de congestieproblematiek in de zeehavens moet opgelost worden op korte termijn.
Digitalisering
De Europese Commissie herziet momenteel diverse regelgeving op het gebied van mededinging, onder andere m.b.t. marktafbakening, concentratietoezicht en horizontale en verticale groepsvrijstellingen.
KBN pleit in dit kader voor betrokkenheid van de Nederlandse overheid bij de herziening van de Liner Shipping Consortia Block Exemption Regulation (CBER) om de nadelige gevolgen van deze Regulation voor de containerbinnenvaart en andere ketenpartijen te elimineren.
KBN is verheugd over de invoering in 2023 van zowel de Digital Markets Act (DMA) als de Digital Services Act (DSA), die de markt- en datamacht van grote tech- en platformbedrijven aanpakt en ervoor zorgt dat tussenpersonen, zoals platformbedrijven, verantwoord omgaan met content van hun eindgebruikers.
Daarnaast heeft de Europese Commissie recentelijk de Data Act gelanceerd, om een eerlijke digitale omgeving te creëren, data voor iedereen toegankelijker te maken, en datagestuurde innovaties mogelijk te maken. Hierdoor zijn de regels niet alleen van belang voor Europese burgers en bedrijven, maar ook voor overheidsinstanties.
Sociale Zaken
Pensioenregeling
Uit de begroting blijkt dat het streven is om de nieuwe pensioenwetgeving per 1 januari 2023 in te laten gaan. Het wetsvoorstel voor de invoering van het nieuwe pensioenstelsel ligt op dit moment bij de Tweede Kamer. Er bestaan nog veel vragen over de nieuwe regels, waardoor nog niet duidelijk is of het wetsvoorstel per 1 januari 2023 in werking kan treden.
Stijging van het minimumloon
Met ingang van 1 januari 2023 zal het minimumloon met 10,15% stijgen. De oorspronkelijke bedoeling was het minimumloon in een aantal stappen te laten stijgen, dit wordt nu een stijging in een keer. De stijging van het minimumloon en de huidige inflatie kunnen zorgen voor een loonspiraal in de binnenvaart. Samen met MKB Nederland willen we ons inzetten om de loonkosten in de binnenvaart in 2023 beheersbaar te houden.
Vergoedingen
De onbelaste thuiswerkvergoeding wordt waarschijnlijk verhoogd van € 2,00 naar € 2,13 volgens de tabelcorrectiefactor. Er is geen hogere correctiefactor voorgesteld.
De onbelaste reiskostenvergoeding wordt verhoogd van € 0,19 naar € 0,21. Met ingang van 1 januari 2024 zal dit bedrag opnieuw worden verhoogd naar € 0,22.
Werkkostenregeling
De vrije ruimte binnen de WKR zal waarschijnlijk stijgen naar 1,92% over de eerste € 400.000,- van de fiscale loonsom.
Certificering uitzendbureaus
Met een certificering voor uitzendbureaus moeten misstanden in de uitzendsector worden aangepakt. Om een certificaat te verkrijgen en behouden moeten uitleners aantonen dat zij voldoen aan de Certificaatnormen. Inleners moeten aantonen dat zij met gecertificeerde bedrijven werken.
Compensatie betaalde transitievergoeding wegens ziekte
Vanwege de buitengewone complexiteit treedt de compensatie van betaalde transitievergoeding bij ziekte niet voor 1 januari 2024 in werking. De komende periode wordt onderzocht of inwerkingtreding op 1 januari 2024 weer mogelijk is.
Disclaimer:
Dit artikel toont informatie die met zorg is samengesteld door Koninklijke Binnenvaart Nederland. KBN aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de op dit document opgenomen teksten en de verstrekte informatie.